Sono talvolta chiamati “primi troncabili” i numeri primi che rimangono tali se viene tolta la prima cifra, come 37; di solito vengono considerati troncabili anche i primi di una sola cifra.
Un primo troncabile, privato della prima cifra, può generare un altro primo troncabile; in alcuni casi si possono continuare a togliere cifre, ottenendo nuovi primi, sino a restare con una sola cifra, come nel caso di 6317: 317, 17 e 3 sono infatti primi.
Più comunemente si chiamano “primi troncabili” i numeri primi che non contengono zeri e che restano primi se ad essi vengono progressivamente tolte cifre, fino a restare con un numero primo di una sola cifra.
In base 10 vi sono in tutto 4260 primi del genere, il massimo dei quali è 357686312646216567629137 (I.O. Angell e H.J. Godwin, 1977); qualsiasi cifra aggiunta a sinistra produce un numero composto.
Kanah e Weintraub trovarono in tutto 1440 primi troncabili, ai quali non si possono aggiungere altre cifre, che chiamarono “primi di Enrico VIII”, in ricordo dell’abitudine del sovrano di decapitare le consorti; troncandoli si generano in tutto 4260 primi.
Qui trovate i primi troncabili a sinistra in base 10.
Tra questi vi sono alcuni numeri curiosi:
-
solo 76367 è palindromo;
-
ben 127, il massimo dei quali è 351275463876537547, restano primi se si inverte l’ordine delle cifre;
-
21, il massimo dei quali è 32184967, sono formati da cifre differenti;
-
57 contengono tutte le cifre, tranne naturalmente zero;
-
9, il massimo dei quali è 933739397, sono formati da sole cifre dispari.
In questi primi non si permette l’uso dello zero, altrimenti il loro numero diventerebbe probabilmente infinito in tutte le basi; in particolare sarebbero troncabili tutti i primi in base 2. L’unica eccezione è in base 2, per la quale si ammette l’utilizzo di 102 = 2 e 112 = 3 alla fine dell’eliminazione delle cifre (ovvero senza arrivare a una singola cifra), perché altrimenti non esisterebbero primi di questa categoria.
Il concetto di primi troncabili si può generalizzare ad altre basi; la tabella seguente mostra i primi troncabili a sinistra di almeno due cifre minori di 1000 nelle basi fino a 20.
Base |
Primi |
2 |
102 = 2, 112 = 3, 1112 = 7 |
3 |
123 = 5, 2123 = 23 |
4 |
134 = 7, 234 = 11, 1134 = 23, 2234 = 43, 3234 = 59, 12234 = 107, 21134 = 151, 33234 = 251, 212234 = 619, 321134 = 919 |
5 |
125 = 7, 235 = 13, 325 = 17, 435 = 23, 2325 = 67, 2435 = 73, 4125 = 107, 4235 = 113, 22325 = 317, 44125 = 607, 44235 = 613 |
6 |
156 = 11, 256 = 17, 356 = 23, 456 = 29, 1156 = 47, 1256 = 53, 1356 = 59, 2156 = 83, 2256 = 89, 2456 = 101, 3356 = 131, 3456 = 137, 4356 = 167, 4456 = 173, 5156 = 191, 5256 = 197, 11156 = 263, 11256 = 269, 12456 = 317, 13356 = 347, 13456 = 353, 14356 = 383, 14456 = 389, 21156 = 479, 21356 = 491, 22256 = 521, 23356 = 563, 23456 = 569, 24356 = 599, 31256 = 701, 34456 = 821, 35156 = 839, 41156 = 911, 42156 = 947, 42256 = 953 |
7 |
237 = 17, 257 = 19, 327 = 23, 437 = 31, 527 = 37, 657 = 47, 4437 = 227, 4527 = 233, 6237 = 311, 6257 = 313, 6327 = 317, 6527 = 331, 24527 = 919, 26237 = 997 |
8 |
138 = 11, 158 = 13, 238 = 19, 278 = 23, 358 = 29, 378 = 31, 458 = 37, 538 = 43, 578 = 47, 658 = 53, 738 = 59, 758 = 61, 1238 = 83, 1458 = 101, 1538 = 107, 2138 = 139, 2278 = 151, 2358 = 157, 2658 = 181, 3238 = 211, 3378 = 223, 3458 = 229, 3578 = 239, 3738 = 251, 4158 = 269, 4458 = 293, 4758 = 317, 5138 = 331, 5358 = 349, 5578 = 367, 5658 = 373, 5738 = 379, 6158 = 397, 6458 = 421, 6578 = 431, 6738 = 443, 7158 = 461, 7238 = 467, 7378 = 479, 7538 = 491, 7758 = 509, 11458 = 613, 11538 = 619, 13578 = 751, 14758 = 829, 17378 = 991 |
9 |
129 = 11, 259 = 23, 329 = 29, 459 = 41, 479 = 43, 529 = 47, 659 = 59, 679 = 61, 879 = 79, 2129 = 173, 2329 = 191, 2679 = 223, 2879 = 241, 4259 = 347, 4329 = 353, 4479 = 367, 4659 = 383, 6259 = 509, 6679 = 547, 8129 = 659, 8329 = 677, 8479 = 691, 8679 = 709, 8879 = 727 |
10 |
13, 17, 23, 37, 43, 47, 53, 67, 73, 83, 97, 113, 137, 167, 173, 197, 223, 283, 313, 317, 337, 347, 353, 367, 373, 383, 397, 443, 467, 523, 547, 613, 617, 643, 647, 653, 673, 683, 743, 773, 797, 823, 853, 883, 937, 947, 953, 967, 983, 997 |
11 |
1211 = 13, 2711 = 29, 4311 = 47, 6511 = 71, 6711 = 73, 7211 = 79, 9211 = 101, A311 = 113, 22711 = 271, 26511 = 313, 46711 = 557, 47211 = 563, 61211 = 739, 64311 = 773, 66511 = 797, 69211 = 827, 6A311 = 839, 82711 = 997 |
12 |
1512 = 17, 1712 = 19, 1B12 = 23, 2512 = 29, 2712 = 31, 3512 = 41, 3712 = 43, 3B12 = 47, 4512 = 53, 4B12 = 59, 5712 = 67, 5B12 = 71, 6712 = 79, 6B12 = 83, 7512 = 89, 8512 = 101, 8712 = 103, 8B12 = 107, 9512 = 113, A712 = 127, AB12 = 131, B512 = 137, B712 = 139, 11712 = 163, 11B12 = 167, 12512 = 173, 13B12 = 191, 14512 = 197, 15712 = 211, 16712 = 223, 16B12 = 227, 17512 = 233, 18B12 = 251, 19512 = 257, 1A712 = 271, 1B512 = 281, 1B712 = 283, 21712 = 307, 21B12 = 311, 22512 = 317, 23712 = 331, 24B12 = 347, 25B12 = 359, 26712 = 367, 28512 = 389, 29512 = 401, 2AB12 = 419, 31512 = 449, 32512 = 461, 32712 = 463, 33B12 = 479, 34B12 = 491, 35712 = 499, 35B12 = 503, 37512 = 521, 3AB12 = 563, 3B512 = 569, 3B712 = 571, 41512 = 593, 41B12 = 599, 42712 = 607, 43512 = 617, 43712 = 619, 45712 = 643, 45B12 = 647, 46B12 = 659, 48512 = 677, 48B12 = 683, 51712 = 739, 51B12 = 743, 52712 = 751, 53512 = 761, 54512 = 773, 55712 = 787, 57512 = 809, 58512 = 821, 58712 = 823, 58B12 = 827, 5B512 = 857, 5B712 = 859, 61512 = 881, 61712 = 883, 61B12 = 887, 63712 = 907, 63B12 = 911, 66B12 = 947, 67512 = 953, 68712 = 967, 68B12 = 971, 69512 = 977, 6A712 = 991 |
13 |
2313 = 29, 2513 = 31, 2B13 = 37, 3213 = 41, 4713 = 59, 5213 = 67, 6513 = 83, 6B13 = 89, 8313 = 107, 8513 = 109, A713 = 137, C713 = 163, CB13 = 167, 22313 = 367, 23213 = 379, 24713 = 397, 26513 = 421, 45213 = 743, 4C713 = 839 |
14 |
1314 = 17, 1514 = 19, 2314 = 31, 2D14 = 41, 3514 = 47, 3B14 = 53, 4314 = 59, 4514 = 61, 4B14 = 67, 5314 = 73, 5D14 = 83, 6514 = 89, 6D14 = 97, 7314 = 101, 7514 = 103, 7B14 = 109, 9514 = 131, 9B14 = 137, 9D14 = 139, AB14 = 151, B314 = 157, BD14 = 167, C514 = 173, CB14 = 179, CD14 = 181, DB14 = 193, 12314 = 227, 14514 = 257, 14B14 = 263, 15314 = 269, 16D14 = 293, 1AB14 = 347, 1B314 = 353, 1DB14 = 389, 21314 = 409, 22D14 = 433, 23514 = 439, 29514 = 523, 2CB14 = 571, 31514 = 607, 32314 = 619, 33B14 = 641, 34314 = 647, 35314 = 661, 36514 = 677, 37514 = 691, 39514 = 719, 39D14 = 727, 3AB14 = 739, 3C514 = 761, 3CD14 = 769, 45314 = 857, 46D14 = 881, 47514 = 887, 4B314 = 941, 4DB14 = 977, 51314 = 997 |
15 |
1215 = 17, 2715 = 37, 2B15 = 41, 2D15 = 43, 3215 = 47, 4715 = 67, 4B15 = 71, 4D15 = 73, 6715 = 97, 6B15 = 101, 6D15 = 103, 7215 = 107, 8715 = 127, 8B15 = 131, 9215 = 137, A715 = 157, AD15 = 163, B215 = 167, CB15 = 191, CD15 = 193, D215 = 197, ED15 = 223, 21215 = 467, 22715 = 487, 22B15 = 491, 24B15 = 521, 24D15 = 523, 26715 = 547, 27215 = 557, 28715 = 577, 29215 = 587, 2A715 = 607, 2AD15 = 613, 2B215 = 617, 2CB15 = 641, 2CD15 = 643, 2D215 = 647, 2ED15 = 673, 42715 = 937, 42B15 = 941, 43215 = 947, 44715 = 967, 44B15 = 971, 46715 = 997 |
16 |
1316 = 19, 1716 = 23, 1D16 = 29, 2516 = 37, 2B16 = 43, 3516 = 53, 3B16 = 59, 3D16 = 61, 4316 = 67, 4716 = 71, 5316 = 83, 6516 = 101, 6716 = 103, 6B16 = 107, 6D16 = 109, 8316 = 131, 8B16 = 139, 9516 = 149, 9716 = 151, 9D16 = 157, A316 = 163, A716 = 167, AD16 = 173, B316 = 179, B516 = 181, C516 = 197, C716 = 199, D316 = 211, E316 = 227, E516 = 229, FB16 = 251, 12516 = 293, 13D16 = 317, 16716 = 359, 1A316 = 419, 1D316 = 467, 21D16 = 541, 23B16 = 571, 26516 = 613, 26B16 = 619, 28316 = 643, 29516 = 661, 2B316 = 691, 2C516 = 709, 2E316 = 739, 31316 = 787, 31D16 = 797, 32B16 = 811, 33516 = 821, 33B16 = 827, 33D16 = 829, 34716 = 839, 36D16 = 877, 38B16 = 907, 39716 = 919, 3AD16 = 941, 3B316 = 947, 3C716 = 967, 3E516 = 997 |
17 |
1217 = 19, 2317 = 37, 2717 = 41, 2D17 = 47, 3217 = 53, 4317 = 71, 4517 = 73, 4B17 = 79, 6517 = 107, 6717 = 109, 6B17 = 113, 8317 = 139, 8D17 = 149, A317 = 173, AB17 = 181, C717 = 211, D217 = 223, E317 = 241, ED17 = 251, F217 = 257, G517 = 277, GB17 = 283, 22717 = 619, 23217 = 631, 26B17 = 691, 28D17 = 727, 2A317 = 751, 2ED17 = 829 |
18 |
1518 = 23, 1B18 = 29, 1D18 = 31, 2518 = 41, 2718 = 43, 2B18 = 47, 2H18 = 53, 3518 = 59, 3718 = 61, 3D18 = 67, 3H18 = 71, 4718 = 79, 4B18 = 83, 4H18 = 89, 5718 = 97, 5B18 = 101, 5D18 = 103, 5H18 = 107, 6518 = 113, 7518 = 131, 7B18 = 137, 7D18 = 139, 8518 = 149, 8718 = 151, 8D18 = 157, 9518 = 167, 9B18 = 173, 9H18 = 179, AB18 = 191, AD18 = 193, AH18 = 197, BD18 = 211, C718 = 223, CB18 = 227, CD18 = 229, CH18 = 233, D518 = 239, D718 = 241, DH18 = 251, E518 = 257, EB18 = 263, EH18 = 269, F718 = 277, FB18 = 281, FD18 = 283, G518 = 293, H518 = 311, H718 = 313, HB18 = 317, 11518 = 347, 11B18 = 353, 12718 = 367, 13518 = 383, 15718 = 421, 15H18 = 431, 17B18 = 461, 17D18 = 463, 19518 = 491, 19H18 = 503, 1AH18 = 521, 1C718 = 547, 1CH18 = 557, 1D518 = 563, 1EB18 = 587, 1EH18 = 593, 1F718 = 601, 1FD18 = 607, 1G518 = 617, 1HB18 = 641, 21B18 = 677, 22718 = 691, 22H18 = 701, 23718 = 709, 23H18 = 719, 24718 = 727, 25D18 = 751, 26518 = 761, 27D18 = 787, 28518 = 797, 29B18 = 821, 29H18 = 827, 2AB18 = 839, 2BD18 = 859, 2CD18 = 877, 2CH18 = 881, 2D518 = 887, 2EB18 = 911, 2FB18 = 929, 2G518 = 941 |
19 |
2319 = 41, 2519 = 43, 3219 = 59, 4319 = 79, 4719 = 83, 4D19 = 89, 5219 = 97, 6D19 = 127, 6H19 = 131, 8519 = 157, 8B19 = 163, 9219 = 173, A319 = 193, A719 = 197, B219 = 211, C519 = 233, CB19 = 239, CD19 = 241, E319 = 269, E519 = 271, EB19 = 277, EH19 = 283, G319 = 307, G719 = 311, GD19 = 317, I519 = 347, I719 = 349, IB19 = 353, IH19 = 359, 24D19 = 811, 26H19 = 853, 2A719 = 919, 2E319 = 991 |
20 |
1320 = 23, 1B20 = 31, 1H20 = 37, 2320 = 43, 2720 = 47, 2D20 = 53, 2J20 = 59, 3720 = 67, 3B20 = 71, 3D20 = 73, 3J20 = 79, 4320 = 83, 4H20 = 97, 5320 = 103, 5720 = 107, 5D20 = 113, 6720 = 127, 6B20 = 131, 6H20 = 137, 6J20 = 139, 7B20 = 151, 7H20 = 157, 8320 = 163, 8720 = 167, 8D20 = 173, 8J20 = 179, 9B20 = 191, 9D20 = 193, 9H20 = 197, 9J20 = 199, AB20 = 211, B320 = 223, B720 = 227, BD20 = 233, BJ20 = 239, CB20 = 251, CH20 = 257, D320 = 263, DB20 = 271, DH20 = 277, E320 = 283, ED20 = 293, F720 = 307, FB20 = 311, FD20 = 313, FH20 = 317, GB20 = 331, GH20 = 337, H720 = 347, HD20 = 353, HJ20 = 359, I720 = 367, ID20 = 373, IJ20 = 379, J320 = 383, JH20 = 397, 11B20 = 431, 12320 = 443, 13720 = 467, 13J20 = 479, 15320 = 503, 17H20 = 557, 18320 = 563, 19D20 = 593, 19J20 = 599, 1DH20 = 677, 1E320 = 683, 1ID20 = 773, 1JH20 = 797, 21320 = 823, 22D20 = 853, 22J20 = 859, 24320 = 883, 25720 = 907, 26H20 = 937, 28720 = 967, 29B20 = 991, 29H20 = 997 |
La tabella seguente mostra il numero di primi troncabili a sinistra e il massimo primo troncabile a sinistra nelle basi fino a 20.
Base |
Numero primi |
Massimo primo |
2 |
3 |
1112 = 7 |
3 |
3 |
2123 = 23 |
4 |
16 |
3333234 = 4091 |
5 |
15 |
2222325 = 7817 |
6 |
454 |
141415114144514356 = 4836525320399 |
7 |
22 |
66426237 = 817337 |
8 |
446 |
3136361655377758 = 14005650767869 |
9 |
108 |
42844844659 = 1676456897 |
10 |
4260 |
357686312646216567629137 |
11 |
75 |
A6882282711 = 2276005673 |
12 |
170053 |
471A34A164259B324AB8A32B781712 = 13092430647736190817303130065827539 |
13 |
100 |
CC4C8C6513 = 812751503 |
14 |
34393 |
D967CCD63388522619883A7D2314 = 615419590422100474355767356763 |
15 |
9357 |
6C6C2CE2CEEEA4826E642B15 = 34068645705927662447286191 |
16 |
27982 |
DBC7FBA24FE6AEC462ABF63B316 = 1088303707153521644968345559987 |
17 |
362 |
6C66CC4CC8317 = 13563641583101 |
18 |
14979714 |
AF93E41A586HE75A7HHAAB7HE12FG79992GA7741B3D18 = 571933398724668544269594979167602382822769202133808087 |
19 |
685 |
CIEG86GCEA2C6H19 = 546207129080421139 |
20 |
3062899 |
FC777G3CG1FIDI9I31IE5FFB379C7A3F6EFID20 = 1073289911449776273800623217566610940096241078373 |
Da notare che un primo troncabile a sinistra può essere scritto con tutte le cifre cifre pari tranne l’ultima in base pari, come 223 o 6C6C2CE2CEEEA4826E642B15, o tutte pari tranne l’ultima o la penultima in base dispari, come 2123.
Togliendo le cifre da destra, una alla volta si ottiene un differente insieme di primi troncabili; vi sono in tutto 83 primi troncabili a destra in base 10 (I.O. Angell e H.J. Godwin, 1977): 2, 3, 5, 7, 23, 29, 31, 37, 53, 59, 71, 73, 79, 233, 239, 293, 311, 313, 317, 373, 379, 593, 599, 719, 733, 739, 797, 2333, 2339, 2393, 2399, 2939, 3119, 3137, 3733, 3739, 3793, 3797, 5939, 7193, 7331, 7333, 7393, 23333, 23339, 23399, 23993, 29399, 31193, 31379, 37337, 37339, 37397, 59393, 59399, 71933, 73331, 73939, 233993, 239933, 293999, 373379, 373393, 593933, 593993, 719333, 739391, 739393, 739397, 739399, 2339933, 2399333, 2939999, 3733799, 5939333, 7393913, 7393931, 7393933, 23399339, 29399999, 37337999, 59393339, 73939133.
In base 2 si ammette l’utilizzo di 102 = 2 e 112 = 3 alla fine dell'eliminazione delle cifre, perché altrimenti non esisterebbero primi di questa categoria.
La tabella seguente mostra i primi troncabili a destra di almeno due cifre minori di 1000 nelle basi fino a 20.
Base |
Primi |
2 |
112 = 3, 1012 = 5, 1112 = 7, 10112 = 11, 101112 = 23, 1011112 = 47 |
3 |
213 = 7, 2123 = 23, 21223 = 71 |
4 |
234 = 11, 314 = 13, 2334 = 47, 3114 = 53, 23334 = 191 |
5 |
215 = 11, 235 = 13, 325 = 17, 345 = 19, 2145 = 59, 2325 = 67, 3245 = 89, 3425 = 97, 23225 = 337, 32445 = 449, 34225 = 487 |
6 |
216 = 13, 256 = 17, 316 = 19, 356 = 23, 516 = 31, 2116 = 79, 2156 = 83, 2516 = 103, 2556 = 107, 3516 = 139, 5156 = 191, 21156 = 479, 21516 = 499, 21556 = 503, 25116 = 619, 25516 = 643, 25556 = 647, 35156 = 839 |
7 |
237 = 17, 257 = 19, 327 = 23, 527 = 37, 567 = 41, 2547 = 137, 2567 = 139, 3227 = 163, 3267 = 167, 5247 = 263, 5667 = 293, 25647 = 977 |
8 |
218 = 17, 238 = 19, 278 = 23, 358 = 29, 378 = 31, 518 = 41, 538 = 43, 578 = 47, 738 = 59, 758 = 61, 2118 = 137, 2138 = 139, 2358 = 157, 2778 = 191, 3518 = 233, 3578 = 239, 3738 = 251, 5138 = 331, 5338 = 347, 5358 = 349, 5738 = 379, 5778 = 383, 7378 = 479, 7538 = 491 |
9 |
219 = 19, 259 = 23, 329 = 29, 349 = 31, 529 = 47, 589 = 53, 749 = 67, 789 = 71, 2129 = 173, 2189 = 179, 2549 = 211, 3229 = 263, 3289 = 269, 3429 = 281, 3449 = 283, 5289 = 431, 5829 = 479, 7449 = 607, 7829 = 641, 7849 = 643, 7889 = 647 |
10 |
23, 29, 31, 37, 53, 59, 71, 73, 79, 233, 239, 293, 311, 313, 317, 373, 379, 593, 599, 719, 733, 739, 797 |
11 |
2111 = 23, 2711 = 29, 2911 = 31, 3411 = 37, 3811 = 41, 3A11 = 43, 5411 = 59, 5611 = 61, 7211 = 79, 7611 = 83, 21411 = 257, 21A11 = 263, 29611 = 347, 29811 = 349, 34211 = 409, 38611 = 457, 38A11 = 461, 3A611 = 479, 54411 = 653, 54A11 = 659, 56211 = 673, 56611 = 677, 72811 = 877, 76611 = 919 |
12 |
2512 = 29, 2712 = 31, 3112 = 37, 3512 = 41, 3712 = 43, 3B12 = 47, 5112 = 61, 5712 = 67, 5B12 = 71, 7512 = 89, B512 = 137, B712 = 139, 25112 = 349, 25512 = 353, 25B12 = 359, 27112 = 373, 27712 = 379, 27B12 = 383, 31512 = 449, 35712 = 499, 35B12 = 503, 37512 = 521, 37712 = 523, 3B512 = 569, 3B712 = 571, 51112 = 733, 51712 = 739, 51B12 = 743, 57512 = 809, 57712 = 811, 5B112 = 853, 5B512 = 857, 5B712 = 859, 5BB12 = 863 |
13 |
2313 = 29, 2513 = 31, 2B13 = 37, 3213 = 41, 3413 = 43, 3813 = 47, 5213 = 67, 5613 = 71, 5813 = 73, 7613 = 97, 7A13 = 101, 7C13 = 103, B613 = 149, B813 = 151, 23213 = 379, 23613 = 383, 23C13 = 389, 25613 = 409, 2B613 = 487, 2BA13 = 491, 32813 = 541, 34413 = 563, 34A13 = 569, 34C13 = 571, 38213 = 613, 38613 = 617, 38813 = 619, 52613 = 877, 52A13 = 881, 52C13 = 883, 56613 = 929, 58413 = 953 |
14 |
2114 = 29, 2314 = 31, 2914 = 37, 2D14 = 41, 3114 = 43, 3514 = 47, 3B14 = 53, 5114 = 71, 5314 = 73, 5914 = 79, 5D14 = 83, 7314 = 101, 7514 = 103, 7914 = 107, 7B14 = 109, B314 = 157, B914 = 163, BD14 = 167, D914 = 191, DB14 = 193, 21314 = 409, 21D14 = 419, 23514 = 439, 23914 = 443, 29314 = 521, 29514 = 523, 2D314 = 577, 2DD14 = 587, 31514 = 607, 31B14 = 613, 35114 = 659, 35314 = 661, 3B114 = 743, 3B914 = 751, 51314 = 997 |
15 |
2115 = 31, 2715 = 37, 2B15 = 41, 2D15 = 43, 3215 = 47, 3815 = 53, 3E15 = 59, 5415 = 79, 5815 = 83, 5E15 = 89, 7215 = 107, 7415 = 109, 7815 = 113, B215 = 167, B815 = 173, BE15 = 179, D215 = 197, D415 = 199, 21215 = 467, 21E15 = 479, 27215 = 557, 27815 = 563, 27E15 = 569, 2B215 = 617, 2B415 = 619, 2D215 = 647, 2D815 = 653, 2DE15 = 659, 32415 = 709, 32E15 = 719, 38215 = 797, 38E15 = 809, 3E215 = 887 |
16 |
2516 = 37, 2916 = 41, 2B16 = 43, 2F16 = 47, 3516 = 53, 3B16 = 59, 3D16 = 61, 5316 = 83, 5916 = 89, 7116 = 113, 7F16 = 127, B316 = 179, B516 = 181, BF16 = 191, D316 = 211, DF16 = 223, 25116 = 593, 25716 = 599, 25916 = 601, 25F16 = 607, 29316 = 659, 29516 = 661, 2B316 = 691, 2BD16 = 701, 2F516 = 757, 2F916 = 761, 35516 = 853, 35916 = 857, 35B16 = 859, 35F16 = 863, 3B316 = 947, 3B916 = 953, 3D116 = 977, 3D716 = 983, 3DF16 = 991 |
17 |
2317 = 37, 2717 = 41, 2917 = 43, 2D17 = 47, 3217 = 53, 3817 = 59, 3A17 = 61, 3G17 = 67, 5417 = 89, 5C17 = 97, 5G17 = 101, 7817 = 127, 7C17 = 131, B417 = 191, B617 = 193, BA17 = 197, BC17 = 199, D217 = 223, D617 = 227, D817 = 229, DC17 = 233, 23217 = 631, 23C17 = 641, 23E17 = 643, 27417 = 701, 27C17 = 709, 29217 = 733, 29817 = 739, 29C17 = 743, 2DA17 = 809, 2DC17 = 811, 32617 = 907, 32A17 = 911 |
18 |
2118 = 37, 2518 = 41, 2718 = 43, 2B18 = 47, 2H18 = 53, 3518 = 59, 3718 = 61, 3D18 = 67, 3H18 = 71, 5718 = 97, 5B18 = 101, 5D18 = 103, 5H18 = 107, 7118 = 127, 7518 = 131, 7B18 = 137, 7D18 = 139, B118 = 199, BD18 = 211, D518 = 239, D718 = 241, DH18 = 251, H118 = 307, H518 = 311, H718 = 313, HB18 = 317, 21718 = 673, 21B18 = 677, 21H18 = 683, 25118 = 739, 25518 = 743, 25D18 = 751, 27D18 = 787, 2B718 = 853, 2BB18 = 857, 2BD18 = 859, 2BH18 = 863, 2HD18 = 967, 2HH18 = 971 |
19 |
2319 = 41, 2519 = 43, 2919 = 47, 2F19 = 53, 3219 = 59, 3419 = 61, 3A19 = 67, 3E19 = 71, 3G19 = 73, 5219 = 97, 5619 = 101, 5819 = 103, 5C19 = 107, 5E19 = 109, 5I19 = 113, 7419 = 137, 7619 = 139, 7G19 = 149, 7I19 = 151, B219 = 211, BE19 = 223, BI19 = 227, D419 = 251, DA19 = 257, DG19 = 263, H819 = 331, HE19 = 337, 23819 = 787, 23I19 = 797, 25419 = 821, 25619 = 823, 25A19 = 827, 25C19 = 829, 29E19 = 907, 29I19 = 911 |
20 |
2120 = 41, 2320 = 43, 2720 = 47, 2D20 = 53, 2J20 = 59, 3120 = 61, 3720 = 67, 3B20 = 71, 3D20 = 73, 3J20 = 79, 5120 = 101, 5320 = 103, 5720 = 107, 5920 = 109, 5D20 = 113, 7920 = 149, 7B20 = 151, 7H20 = 157, B320 = 223, B720 = 227, B920 = 229, BD20 = 233, BJ20 = 239, D320 = 263, D920 = 269, DB20 = 271, DH20 = 277, H720 = 347, H920 = 349, HD20 = 353, HJ20 = 359, J320 = 383, J920 = 389, JH20 = 397, 21120 = 821, 21320 = 823, 21720 = 827, 21920 = 829, 21J20 = 839, 23320 = 863, 23H20 = 877, 27120 = 941, 27720 = 947, 27D20 = 953 |
La tabella seguente mostra il numero di primi troncabili a destra e il massimo primo troncabile a destra nelle basi fino a 20.
Base |
Numero primi |
Massimo primo |
2 |
7 |
1011112 = 47 |
3 |
4 |
21223 = 71 |
4 |
7 |
23334 = 191 |
5 |
14 |
342225 = 2437 |
6 |
36 |
21555556 = 108863 |
7 |
19 |
256427 = 6841 |
8 |
68 |
211177178 = 4497359 |
9 |
68 |
34442242229 = 1355840309 |
10 |
83 |
73939133 |
11 |
89 |
29668286AA11 = 6774006887 |
12 |
179 |
375BB5B51512 = 18704078369 |
13 |
176 |
B6C2CA8A8A13 = 122311273757 |
14 |
439 |
2DD35B9D399395B3D14 = 6525460043032393259 |
15 |
373 |
72424E42EEE8E15 = 927920056668659 |
16 |
414 |
3B9BF319BD51FF16 = 16778492037124607 |
17 |
473 |
5G4CEE8EC688CAC86G17 = 4928397730238375565449 |
18 |
839 |
DH17HB7BBD75BDB18 = 5228233855704101657 |
19 |
1010 |
3EC8GI8ICIEG8C19 = 3013357583408354653 |
20 |
1577 |
23HBH9D19HH9JDDJ920 = 1437849529085279949589 |
Da notare che un primo troncabile a destra può essere scritto con tutte le cifre cifre pari tranne la prima o la seconda, come B6C2CA8A8A13 o 21223.
La tabella seguente mostra i primi troncabili sia a destra che a sinistra nelle basi fino a 20.
Base |
Numero primi |
Primi |
2 |
3 |
102 = 2, 112 = 3, 1112 = 7 |
3 |
2 |
23 = 2, 2123 = 23 |
4 |
3 |
24 = 2, 34 = 3, 234 = 11 |
5 |
5 |
25 = 2, 35 = 3, 235 = 13, 325 = 17, 2325 = 67 |
6 |
9 |
26 = 2, 36 = 3, 56 = 5, 256 = 17, 356 = 23, 2156 = 83, 5156 = 191, 21156 = 479, 35156 = 839 |
7 |
7 |
27 = 2, 37 = 3, 57 = 5, 237 = 17, 257 = 19, 327 = 23, 527 = 37 |
8 |
22 |
28 = 2, 38 = 3, 58 = 5, 78 = 7, 238 = 19, 278 = 23, 358 = 29, 378 = 31, 538 = 43, 578 = 47, 738 = 59, 758 = 61, 2138 = 139, 2358 = 157, 3578 = 239, 3738 = 251, 5138 = 331, 5358 = 349, 5738 = 379, 7378 = 479, 7538 = 491, 35138 = 1867 |
9 |
8 |
29 = 2, 39 = 3, 59 = 5, 79 = 7, 259 = 23, 329 = 29, 529 = 47, 2129 = 173 |
10 |
15 |
2, 3, 5, 7, 23, 37, 53, 73, 313, 317, 373, 797, 3137, 3797, 739397 |
11 |
6 |
211 = 2, 311 = 3, 511 = 5, 711 = 7, 2911 = 31, 7211 = 79 |
12 |
35 |
212 = 2, 312 = 3, 512 = 5, 712 = 7, B12 = 11, 2512 = 29, 2712 = 31, 3512 = 41, 3712 = 43, 3B12 = 47, 5712 = 67, 5B12 = 71, 7512 = 89, B512 = 137, B712 = 139, 25B12 = 359, 31512 = 449, 35712 = 499, 35B12 = 503, 37512 = 521, 3B512 = 569, 3B712 = 571, 51712 = 739, 51B12 = 743, 57512 = 809, 5B512 = 857, 5B712 = 859, 255712 = 4243, 35B712 = 6043, 511712 = 8803, 511B12 = 8807, 51B712 = 8923, 5B1B12 = 10247, 375B512 = 75161, 511B712 = 105691 |
13 |
11 |
213 = 2, 313 = 3, 513 = 5, 713 = 7, B13 = 11, 2313 = 29, 2513 = 31, 2B13 = 37, 3213 = 41, 5213 = 67, 23213 = 379 |
14 |
37 |
214 = 2, 314 = 3, 514 = 5, 714 = 7, B14 = 11, D14 = 13, 2314 = 31, 2D14 = 41, 3514 = 47, 3B14 = 53, 5314 = 73, 5D14 = 83, 7314 = 101, 7514 = 103, 7B14 = 109, B314 = 157, BD14 = 167, DB14 = 193, 21314 = 409, 23514 = 439, 29514 = 523, 31514 = 607, 35314 = 661, 51314 = 997, 53B14 = 1033, 59B14 = 1117, 79D14 = 1511, B3514 = 2203, B9514 = 2287, B9B14 = 2293, D9D14 = 2687, 315314 = 8501, 539D14 = 14447, 739514 = 19927, B39D14 = 30911, D93514 = 37483, D99B14 = 37573 |
15 |
17 |
215 = 2, 315 = 3, 515 = 5, 715 = 7, B15 = 11, D15 = 13, 2715 = 37, 2B15 = 41, 2D15 = 43, 3215 = 47, 7215 = 107, B215 = 167, D215 = 197, 21215 = 467, 27215 = 557, 2B215 = 617, 2D215 = 647 |
16 |
22 |
216 = 2, 316 = 3, 516 = 5, 716 = 7, B16 = 11, D16 = 13, 2516 = 37, 2B16 = 43, 3516 = 53, 3B16 = 59, 3D16 = 61, 5316 = 83, B316 = 179, B516 = 181, D316 = 211, 29516 = 661, 2B316 = 691, 3B316 = 947, 59516 = 1429, 71316 = 1811, BFB16 = 3067, D3D16 = 3389 |
17 |
12 |
217 = 2, 317 = 3, 517 = 5, 717 = 7, B17 = 11, D17 = 13, 2317 = 37, 2717 = 41, 2D17 = 47, 3217 = 53, D217 = 223, 23217 = 631 |
18 |
68 |
218 = 2, 318 = 3, 518 = 5, 718 = 7, B18 = 11, D18 = 13, H18 = 17, 2518 = 41, 2718 = 43, 2B18 = 47, 2H18 = 53, 3518 = 59, 3718 = 61, 3D18 = 67, 3H18 = 71, 5718 = 97, 5B18 = 101, 5D18 = 103, 5H18 = 107, 7518 = 131, 7B18 = 137, 7D18 = 139BD18 = 211, D518 = 239, D718 = 241, DH18 = 251, H518 = 311, H718 = 313, HB18 = 317, 21B18 = 677, 25D18 = 751, 27D18 = 787, 2BD18 = 859, 35718 = 1069, 37518 = 1103, 37B18 = 1109, 3D718 = 1213, 3DH18 = 1223, 3H518 = 1283, 3HB18 = 1289, 57D18 = 1759, 5BD18 = 1831, 5D718 = 1861, 5DH18 = 1871, 5H518 = 1931, 5H718 = 1933, 71B18 = 2297, 75D18 = 2371, B1B18 = 3593, BD518 = 3803, D7B18 = 4349, DH518 = 4523, H1518 = 5531, H7518 = 5639, H7D18 = 5647, 2BD518 = 15467, 2BH718 = 15541, 375D18 = 19867, 3H1518 = 23027, 5B5H18 = 32831, 5DDH18 = 33623, 5H7D18 = 34807, 711B18 = 41177, 7B1B18 = 44417, B11518 = 64499, H11B18 = 99497, H7H518 = 101723, 5B5H518 = 590963, 5H511HB18 = 202715129 |
19 |
12 |
219 = 2, 319 = 3, 519 = 5, 719 = 7, B19 = 11, D19 = 13, H19 = 17, 2319 = 41, 2519 = 43, 3219 = 59, 5219 = 97, B219 = 211 |
20 |
68 |
220 = 2, 320 = 3, 520 = 5, 720 = 7, B20 = 11, D20 = 13, H20 = 17, J20 = 19, 2320 = 43, 2720 = 47, 2D20 = 53, 2J20 = 59, 3720 = 67, 3B20 = 71, 3D20 = 73, 3J20 = 79, 5320 = 103, 5720 = 107, 5D20 = 113, 7B20 = 151, 7H20 = 157, B320 = 223, B720 = 227, BD20 = 233, BJ20 = 239, D320 = 263, DB20 = 271, DH20 = 277, H720 = 347, HD20 = 353, HJ20 = 359, J320 = 383, JH20 = 397, 21320 = 823, 2D320 = 1063, 31320 = 1223, 31B20 = 1231, 31H20 = 1237, 3B320 = 1423, 3B720 = 1427, 3BD20 = 1433, 3BJ20 = 1439, 3DB20 = 1471, 3J320 = 1583, 3JH20 = 1597, 79J20 = 2999, 7B320 = 3023, B9B20 = 4591, B9H20 = 4597, BD320 = 4663, BJ320 = 4783, D3D20 = 5273, D3J20 = 5279, D9D20 = 5393, D9J20 = 5399, H9B20 = 6991, H9H20 = 6997, J3D20 = 7673, J9D20 = 7793, 319D20 = 24593, 3B9B20 = 28591, 3B9H20 = 28597, 3BD320 = 28663, 539J20 = 41399, B93D20 = 91673, B9B320 = 91823, J99H20 = 155797, J9D320 = 155863 |
I primi troncabili a destra o a sinistra sono casi particolari dei primi cancellabili.
I primi troncabili a destra o a sinistra sono probabilmente in numero finito in qualsiasi base; fissata la base, è relativamente facile trovarli tutti e in tutte le basi esaminate il loro numero è finito, ma una dimostrazione generale non esiste e sembra molto difficile.
Tabelle numeriche
I primi troncabili a sinistra di almeno due cifre minori di 106 nelle basi fino a 20, I primi troncabili a destra di almeno due cifre nelle basi fino a 20.Bibliografia
- Angell, I.O.;  Godwin, H.J.;  "On Truncatable Primes" in Mathematics of Computation, n. 31, pag. 265 – 267, 1977.
- Kahan, Steven;  Weintraub, Sol;  "Left Truncatable Primes" in Journal of Recreational Mathematics, vol. 29, n. 4, 1998.
- Roberts, Joe;  The Lure of the Integers, The Mathematical Association of America, 1992 -
Una miniera di informazioni sugli interi.